Na asteroidu Ryugu pronađen mineral kakvog nema na Zemlji
Podijeli vijest
Dva sićušna zrna stijene s asteroida Ryugu, koja je na Zemlju dopremila japanska misija Hayabusa2 2020. godine, sadrže minerale starije od bilo kojih pronađenih na našoj planeti. Jedno zrno potiče s površine asteroida, a drugo iz njegove unutrašnjosti, te predstavljaju nevjerovatne arhive ranog Sunčevog sistema.
Šta kaže analiza uzoraka?
Rendgenska analiza ovih uzoraka, objavljena još 2024. godine, nedavno je detaljnije pojašnjena u saopštenju Nacionalne laboratorije Brookhaven američkog Ministarstva energetike. Naučnici su koristili napredne tehnike koje im omogućavaju proučavanje hemijskog sastava bez oštećivanja dragocjenog materijala.
“Ljepota ovih kombinovanih tehnika je u tome što možemo mjeriti hemijski sastav i spoljašnjosti i unutrašnjosti uzorka bez da ga oštetimo”, izjavio je voditelj projekta, geonaučnik Pol Nortrup sa Univerziteta Stony Brook.
Dodao je da je ovo izuzetno važno za očuvanje tako rijetkih i jedinstvenih uzoraka, pogotovo kada se stotine istraživača takmiče za pristup tako maloj količini materijala.
Netaknuti zapisi prošlosti
Geohemijski zapisi ranog Sunčevog sistema na Zemlji odavno su izbrisani zbog geoloških procesa poput tektonike ploča, vulkanizma i erozije. Međutim, asteroidi bogati ugljenikom, poput Ryugua, izbjegli su te surove planetarne uslove, što znači da su njihovi uzorci relativno netaknuti i nekontaminirani. Svako zrno koje su naučnici prikupili izuzetno je dragocjeno. Na raspolaganju je ukupno samo 5,4 grama materijala, a tim predvođen Nortrupom dobio je na analizu svega 9,3 miligrama.
Mineral koji ne postoji na Zemlji
Koristeći dvije tehnike rendgenskog snimanja, istraživači su otkrili raznolikost minerala i jedinjenja, uključujući selen, mangan, željezo, sumpor, fosfor, silicij i kalcij. Prema saopštenju, fosfor je pronađen u dva oblika: kao mineral prisutan u našim kostima i zubima, te kao rijedak fosfidni mineral koji ne postoji na Zemlji.
Iako rad Nortrupovog tima nije potvrdio o kojem se tačno mineralu radi, dalja istraživanja kasnije tokom 2024. godine otkrila su hidratizovani amonijum magnezijum fosfor (HAMP). Riječ je o kristalnom mineralu koji nije pronađen na našoj planeti, a najsličniji je zemaljskom struvitu, koji je usko povezan s biološkim procesima i čini glavni dio nekih bubrežnih kamenaca.
“Pronalazak HAMP zrna u uzorcima Ryugua nastavlja da ističe potencijalnu ulogu vanzemaljske materije u nastanku života na Zemlji”, napisao je astrobiolog Metju Pasek za Nature Astronomy 2024. godine.
Svaki novi podatak izvučen iz uzoraka s Ryugua približava nas korak bliže razumijevanju samih početaka našeg Sunčevog sistema i porijekla života na Zemlji.
