Bošnjaci i izgradnja jedne od prvih turskih fabrika

Jedna od najstarijih privatnih industrijskih ustanova u historiji Turske, Karamursel Mensucat Fabrikası, osnovana je 1890. godine u Karamurselu, u okrugu Izmita. Ova fabrika imala je ključnu ulogu u industrijskom razvoju Osmanskog Carstva, a osnivači i rukovodioci bili su bošnjačke porodice: Čengić, Begović, Spahović, Salkić i Korjenić.

Ove porodice su zaposlile mnoge Bošnjake, čime su značajno doprinijele razvoju tekstilne industrije tog perioda. Fabrika je postala poznata po proizvodnji vunenih tkanina i uniformi za osmansku vojsku, a njeni proizvodi stekli su veliku reputaciju širom Evrope.

Zahvaljujući svom doprinosu industriji, fabrika je uživala podršku Osmanskog Carstva, što joj je omogućilo dalji rast i razvoj. Tokom zlatnog doba, bila je prepoznatljiva i u cijeloj Europi.

Uništenje tokom rata

Nažalost, fabrika nije preživjela ratne godine. Tijekom grčke okupacije Karamursela, grad je potpuno spaljen, a fabrika uništena. U jednom od najtragičnijih događaja 26. oktobra 1920. godine, radnici fabrike su brutalno ubijeni ispred njenih vrata, uključujući Mehmeta Nuriju-efendi, koji je teško ranjen, a zatim ubijen.

Fabrika je naposljetku 1921. godine bila bombardirana, a njeni ostaci premješteni u Istanbul nakon ratnih sukoba. Danas, jedini preostali dio fabrike u Karamurselu je dimnjak, koji je postao simbol industrijske moći Osmanskog Carstva, ali također dom brojnim pticama.

Mještani Karamursela i dalje izražavaju želju za restauracijom dimnjaka, kako bi sačuvali dio svoje bogate historije i očuvali ovaj važan spomenik.