Astronomi otkrili novu supernovu

Astronomi su zabilježili izuzetno rijedak kosmički događaj, otkrivši novu vrstu supernove koja se dogodila kada je masivna zvijezda u binarnom sustavu pokušala „progutati“ crnu rupu s kojom je bila u dugotrajnom plesu.

Zvijezda, najmanje deset puta masivnija od Sunca, i crna rupa slične mase bile su gravitacijski povezane. Kako se udaljenost između njih smanjivala, ogromna gravitacijska sila crne rupe iskrivila je zvijezdu, istegnula je iz njenog sfernog oblika i usisala materijal prije nego što je došlo do eksplozije.

“Uhvatili smo masivnu zvijezdu u kobnom tangu s crnom rupom”, rekao je astrofizičar Alexander Gagliano iz Instituta za umjetnu inteligenciju i temeljne interakcije američke Nacionalne zaklade za znanost. “Nakon što je godinama gubila masu u spirali smrti s crnom rupom, masivna zvijezda doživjela je svoj kraj eksplozijom. U sekundi je oslobodila više energije nego Sunce tokom cijelog svog životnog vijeka.”

Eksplozija se dogodila oko 700 miliona svjetlosnih godina od Zemlje. Gravitacijske sile dvaju objekata bile su slične zbog njihove mase, ali zvijezda je bila veća i u procesu „gutanja“ crne rupe dok je crna rupa s nje usisavala materijal.

Znanstvenici još ne znaju tačan mehanizam koji je izazvao supernovu.

“Nije jasno izaziva li izobličenje nestabilnost koja potiče kolaps zvijezde, a zatim crna rupa brzo pojede preostali materijal, ili crna rupa potpuno razdvaja zvijezdu prije nego što postane supernova”, rekla je astrofizičarka Ashley Villar sa Harvarda. “Crna rupa je na složene načine privukla i transformirala zvijezdu.”

Binarni sustav je započeo s dvije masivne zvijezde koje su kružile jedna oko druge. Jedna od njih dosegla je kraj prirodnog životnog ciklusa, eksplodirala u supernovi, a njena jezgra se urušila i formirala crnu rupu.

Ovaj događaj pokazuje da crne rupe mogu biti ključni faktor u nastanku određenih supernova, dajući astronomima nove uvide u kraj života masivnih zvijezda.

Algoritam umjetne inteligencije koji prati neobične eksplozije u svemiru otkrio je početak ove supernove, što je omogućilo astronomima da odmah započnu detaljna promatranja pomoću zemaljskih i svemirskih teleskopa.

Promatranja četiri godine prije eksplozije pokazala su sjajne emisije, za koje se vjeruje da su nastale dok je crna rupa usisavala materijal sa zvijezde. Nakon eksplozije, crna rupa je nastavila konzumirati preostale zvjezdane krhotine i postala masivnija.

“Naš zaključak je da na sudbinu zvijezda nevjerovatno utiče njihov pratitelj – ili pratitelji. Ovaj događaj nam daje uzbudljiv uvid u to koliko dramatično crne rupe mogu utjecati na smrt masivnih zvijezda”, rekao je Gagliano.