Arheološka otkrića dovode u pitanje dosadašnje spoznaje o naseljavanju Amerike

Prije otprilike 13 hiljada godina, tokom kasnog gornjeg paleolita u razdoblju pleistocena, nomadi sa stepa sjeveroistočne Azije prešli su preko zaleđenog Beringovog kopnenog mosta i stigli na područje današnje Aljaske, odakle su se nastavili širiti prema jugu i istoku. Smatralo se da su upravo oni bili prvi ljudi koji su kročili na netaknuti američki kontinent, barem se tako do sada vjerovalo.

Međutim, teorija o njihovom porijeklu i migracijama, o kojoj se raspravlja decenijama, sada je dovedena u pitanje. Iako je logično pretpostaviti da su se sjevernoazijski narodi kretali kopnenim pojasom koji je tada spajao Aziju i Ameriku, a koji je kasnije potopljen uslijed topljenja ledenih masa nakon posljednjeg ledenog doba, pojavili su se novi dokazi koji ukazuju na to da je migracioni put vjerovatnije poticao sa ostrva Hokaido u Japanu i to mnogo ranije.

Revolucionarni nalazi

Arheolozi su pronašli bodeže stare oko 20 hiljada godina na najstarijim američkim nalazištima, koji su zapanjujuće slični kamenim alatkama iz istočne Azije iz istog perioda. Nakon detaljne analize tih vrhova, antropolog Loren Dejvis sa Državnog univerziteta u Oregonu otkrio je možda najjači dosadašnji dokaz da su drevni narodi sa Hokaida i drugih dijelova istočne Azije stigli do Amerike obalnim putem morem, a ne kopnenim putem.

Mnogi od ovih artefakata čak su stariji od čuvenih Clovis vrhova koplja kojima su lovci ubijali mamute i drugu divljač. Ti alati su bifacijalni, što znači da su obrađeni s obje strane kako bi se dobili tanki i precizni sečivi, te su pritom manji i lakši od kloviskih i kasnijih oruđa.

Iako se oblici vrhova projektila sa ovih ranih lokaliteta donekle razlikuju, oni pokazuju osnovne tehnološke sličnosti u načinu izrade kamenih alatki. Sličnosti uključuju upotrebu izduženih sečiva napravljenih na različitim jezgrima i bifacijalnu obradu drugih alata, uključujući i vrhove sa drškom.

Drevni pomorski putovi

Kada je nivo mora bio niži, Hokaido je predstavljao južni kraj ogromnog paleo-polustrva poznatog kao PSHK, koje se protezalo od rijeke Amur na krajnjem istoku današnje Rusije do japanskih ostrva. Samo uski moreuz razdvajao je tadašnji paleo-Honšu od Hokaida.

Na lokalitetima iz kasnog paleolita u tom području pronađena su sečiva i bifacijalni alati koji nevjerovatno liče na one sa najranijih američkih nalazišta. Zbog toga Dejvis vjeruje da su pomorski narodi iz istočne Azije mogli preći Tihi okean čamcima, donoseći sa sobom svoju tehnologiju i znanje o obradi kamena.

Do sada je sprovedeno vrlo malo arheoloških istraživanja na teritoriji koja je nekada činila PSHK poluostrvo, što otežava utvrđivanje porijekla prvih Amerikanaca. Ipak, staro doba i izgled kamenih projektila vjerovatno vrhova koplja sugerišu moguću vezu između Hokaida i prvih američkih doseljenika. Nedostatak arheoloških dokaza istovremeno dovodi u pitanje i tradicionalnu teoriju da su prvi ljudi stigli kopnenim putem kroz Beringiju, kako se najčešće vjeruje.

Preispitivanje postojećih teorija

Prema takozvanoj Beringijskoj teoriji zastoja, grupa poznata kao drevni Beringijci bila je izolovana na istočnom dijelu regiona nekoliko hiljada godina. Međutim, Dejvis izražava skepsu prema toj teoriji.

On ističe da nema dovoljno arheoloških nalazišta iz odgovarajućeg perioda koja bi je potvrdila, kao i da postoje dokazi da je Beringija bila napuštena tokom vrhunca posljednjeg ledenog doba u vrijeme kada su upravo izrađivani projektili pronađeni i u Hokaidu i u Americi.

Kopneni prolaz između masivnih ledenih ploča sjeverne Azije i današnje Aljaske i Kanade zatvorio se prije oko 26 hiljada godina, što je onemogućilo prolaz tom rutom. Japanski i američki kameni projektili nastali su upravo tada, dok je taj put bio neprohodan, što upućuje na mogućnost pomorskih putovanja duž obale kao alternative.

S obzirom na odsustvo arheoloških lokaliteta u Beringiji koji datiraju iz vremena LGM-a i prisustvo ranijih litnih sklopova koji su stariji, ali slični američkim paleolitskim oruđima, izolovana oblast PSHK-a pojavljuje se kao najlogičnije mjesto gdje se formirala populacija predaka prvih Amerikanaca.