Primjena novog sistema za ulazak u EU od 12. oktobra

Datum početka dugo odlaganog evropskog sistema ulaska/izlaska (EES) konačno je potvrđen. Novi digitalni granični sistem, namijenjen državljanima zemalja van Evropske unije, počinje s primjenom 12. oktobra ove godine.

“Pokretanje sistema predstavlja korak ka tome da EU postane najnaprednija destinacija za putovanja na svijetu,” izjavila je Henna Virkkunen, izvršna potpredsjednica za tehnološki suverenitet, bezbjednost i demokratiju.

Dodala je da će, u saradnji s državama članicama i transportnim sektorom, EU stvoriti siguran i putnicima prilagođen okvir koji kombinuje bezbjednost i tehnološke inovacije.

EES se uvodi radi jačanja granične kontrole i identifikacije putnika koji prekorače dozvoljeni boravak u Šengenskoj zoni (90 dana unutar 180 dana). Sistem zahtijeva posebnu infrastrukturu, a britanska vlada je izdvojila sredstva za postavljanje kioska za registraciju u Eurostaru, Eurotunnelu i luci Dover.

Od 12. oktobra, države članice EU postepeno će uvoditi EES tokom šest mjeseci, nakon čega će biti u potpunosti operativan na svim graničnim prelazima.

EES će registrovati ime putnika, biometrijske podatke, te datum i mjesto ulaska i izlaska, a prikupljeni podaci će se čuvati tri godine.

Sistem se ne odnosi na državljane i rezidente EU, niti na one sa vizama za duži boravak. Prilikom prve registracije biće uzeti otisci prstiju i fotografija lica, a pri narednim prelascima granice putnici će davati samo jedan od ta dva biometrijska podatka.

Potencijalne gužve na granicama

Jedna od glavnih briga putnika je mogućnost kašnjenja na granicama, budući da će nova tehnologija skeniranja biti obavezna na svim kopnenim, pomorskim i avio prelazima Šengenske zone. Evropska komisija poručuje da radi s državama članicama na glatkoj i efikasnoj primjeni sistema, uz informativne kampanje na graničnim prelazima i aerodromima.

ETIAS stiže 2026. godine

Nakon EES-a, krajem 2026. biće uveden Evropski sistem za informacije o putovanjima i odobrenje (ETIAS), sa prelaznim periodom od najmanje šest mjeseci, što znači da neće postati obavezan prije 2027. godine.

ETIAS će zahtijevati da putnici iz zemalja van EU, koji ne trebaju vizu, dobiju elektronsko odobrenje prije ulaska u Šengensku zonu. Proces će uključivati online prijavu, unos ličnih podataka, bezbjednosna pitanja i taksu od 20 eura. Odobrenje će vrijediti tri godine ili do isteka pasoša, a djeca mlađa od 18 godina i stariji od 70 biće oslobođeni plaćanja takse.

Eurostar povećava kapacitete

Kako bi se izbjegla kašnjenja, Eurostar uvodi mogućnost ranijeg ulaska u voz – 30 minuta prije polaska – te udvostručuje broj graničnog osoblja i ručnih kabina. Broj EES kioska će porasti sa 24 na 49, a biće raspoređeni na više lokacija oko stanice St Pancras u Londonu.

Eurostar je saopštio da će na novim kabinama biti stalno prisutno posebno obučeno osoblje kako bi se proces odvijao što brže i bez zastoja.