Zagađenje olovom u starom Rimu moglo je smanjiti IQ populacije

Zagađenje olovom u starom Rimu moglo je uzrokovati smanjenje prosječnog IQ-a populacije za do tri poena, navodi se u novoj studiji objavljenoj u časopisu Proceedings of the National Academy of Sciences.

Prema istraživanju, nivo zagađenja olovom u to vrijeme bio je toliko visok da je mogao utjecati na zdravlje širom Evrope. Naučnici su utvrdili da je zagađenje olovom dovelo do “široko rasprostranjenog kognitivnog pada, uključujući smanjenje IQ-a za 2,5 do 3 poena u cijelom Rimskom carstvu”.

Dokazi iz uzoraka leda

Istraživači su povezali tragove olova pronađene u uzorcima leda s Grenlanda sa starorimskom eksploatacijom i topljenjem srebra. Tokom procesa dobijanja srebra, velike količine olova su ispuštane u atmosferu. Na svaki uncu srebra dobijenu ovim industrijskim procesom, proizvodile su se hiljade unci olova, koje su završavale u zraku.

Nathan Chellman, koautor studije i profesor na Desert Research Institute (DRI), istakao je značaj ovih otkrića:
“Pad IQ-a od 2 do 3 poena možda ne zvuči ozbiljno, ali ako uzmete u obzir cijelu evropsku populaciju, to ima ogroman značaj.”

Utjecaj na zdravlje

Koristeći savremene studije o izloženosti olovu, naučnici su procijenili koliko bi olova moglo dospjeti u krvotok ljudi iz rimskog doba i kakve bi to posljedice imalo na njihove kognitivne funkcije. Danas se zna da izloženost olovu može imati ozbiljne zdravstvene posljedice, uključujući oštećenje mozga i kognitivnih funkcija, ali u to doba olovo se koristilo u gotovo svemu – od glazirane keramike i boja do kozmetike.

Studija je pokazala da su djeca u vrhuncu Rimskog carstva (27. p.n.e. – 180. n.e.) imala prosječno 2,4 mikrograma olova po decilitru krvi, što je više nego dvostruko u odnosu na procijenjene nivoe iz neolitskog perioda (1 µg/dl).

Rimsko zagađenje kao prvi dokaz ljudskog utjecaja na okoliš

Koautor studije, Joe McConnell, naglasio je kako su ljudske ili industrijske aktivnosti prije 2.000 godina već imale značajan utjecaj na zdravlje ljudi na nivou cijelog kontinenta.
“Zagađenje olovom iz rimskog doba je najraniji nedvosmisleni primjer ljudskog utjecaja na okoliš,” rekao je McConnell.

Zaključci istraživanja

Analiza uzoraka leda također je pokazala da su koncentracije olova u atmosferi rasle i opadale u skladu s ključnim događajima u ekonomskoj istoriji Rima, u periodu od 500. p.n.e. do 600. n.e.

Ova studija podsjeća na važnost razmatranja utjecaja ljudskih aktivnosti na okoliš i zdravlje, čak i u antičkim vremenima.