Zašto se u sušnoj Dolini smrti stijene kreću same od sebe?
Podijeli vijest
U sušnoj Dolini smrti (Death Valley) u Kaliforniji, na prvi pogled pustom i neprivlačnom području, odvija se jedan od najneobičnijih prirodnih fenomena na planeti. Stijene, od kojih su neke teške čak i do 300 kilograma, ostavljaju duge tragove u pješčanoj površini, kao da su se same pokretale po ravnom dnu jezera Racetrack Playa. Ovaj misterij zbunio je i najiskusnije istraživače, a objašnjenje je bilo istovremeno jednostavno i genijalno.
Nevjerovatno ali tačno: rješenje leži u ledu i vjetru
Naučna istraživanja konačno su razotkrila tajnu 2014. godine. Tim istraživača postavio je vremenske stanice i GPS uređaje kako bi pratio kretanje stijena. Otkrili su da se fenomen događa pod vrlo specifičnim uslovima: kada se dno jezera prekrije tankim slojem vode tokom hladnih noći, voda se smrzava u tanke ploče leda. Kada sunce počne topiti led, velike ploče leda pucaju na manje komade koji plutaju na preostaloj vodi. Pri brzinama vjetra od samo 4-5 metara u sekundi, ove ledene ploče potiskuju stijene ispod sebe, ostavljajući karakteristične tragove u mekom mulju.
Geografski uslovi koji čine nemoguće mogućim
Racetrack Playa predstavlja jedinstvenu kombinaciju geografskih karakteristika koje omogućavaju ovaj fenomen. Ravno, glatko dno bivšeg jezera pruža idealnu površinu za kretanje. Okolne planine stvaraju kanal kroz koji vjetar duva u gotovo konstantnom pravcu. Nadmorska visina od preko 1100 metara omogućava dovoljno niske temperature za stvaranje leda. Sve ove komponente moraju biti savršeno usklađene da bi došlo do pokreta stijena, što se događa samo jednom ili dvaput godišnje.
Šta nas pokretne stijene uče o prirodi
Ovaj fenomen podsjeća nas kako prirodni procesi koji se čine običnim mogu stvoriti nevjerovatne rezultate. Kombinacija leda, vode, vjetra i specifične geologije stvara nešto što se dugo smatralo nemogućim. Istraživanje pokretnih stijena pomoglo je naučnicima da bolje razumiju slične procese u drugim dijelovima svijeta, uključujući kretanje ledenjaka i formiranje geoloških struktura. Fenomen također ilustrira važnost strpljivog posmatranja u nauci – ponekad se odgovor krije u čekanju pravih uslova.
