Berlin se okreće evropskoj odbrambenoj industriji

Njemačka vlada planira 154 velike nabavke vojne opreme između septembra 2025. i decembra 2026. godine, pri čemu će samo osam odsto biti od američkih dobavljača, što je značajno smanjenje u odnosu na raniju veliku zavisnost od američkih sistema.

Ova promjena nastala je nakon Trumpovih zahtjeva da NATO partneri povećaju vojnu potrošnju na pet odsto BDP-a i kupuju više američkog oružja, što je navelo Berlin da sprovede strategiju “Kupuj evropsko”.

Prema podacima SIPRI instituta, uvoz američkog oružja u Evropu – uključujući Ukrajinu – više se nego utrostručio između 2020. i 2024. godine. Njemačka je posebno pogođena: uvoz oružja porastao je za 334%, od čega je oko 70% bilo iz SAD.

Berlin sada nastoji ojačati evropsku odbrambenu industriju i smanjiti zavisnost od američkih sistema. Među kritičnim sistemima spominju se protivvazdušni sistemi Patriot i lovci F-35, za koje još ne postoji evropska alternativa.

Ekspert dr Josef Braml objašnjava da je ranija zavisnost od SAD predstavljala svojevrsni “danak za zaštitu” koji više nije opravdan:

“Suverenitet takođe znači da možeš da se zaštitiš. Ako to nije slučaj, činimo sebe ranjivim na ucjenu.”

Evropske NATO države preduzimaju korake za smanjenje zavisnosti od uvoza i jačanje domaće odbrambene industrije, iako transatlantski odnosi imaju duboke korjene. Analize pokazuju da SAD i dalje diktira tempo u odbrambenoj tehnologiji: između 2015. i 2021. američke kompanije registrovale su gotovo 18.000 patenata, dok je svih 27 članica EU zajedno registrovalo manje od 12.000.

Njemačka se tako nalazi pred izazovom balansiranja između održavanja odnosa sa SAD i izgradnje nezavisnog evropskog odbrambenog kapaciteta.

“Živimo u novoj eri, u multipolarnom svijetu, i ako ne uspostavimo Evropu kao nezavisan stub, gubimo u svijetu u kome jaki rade ono što mogu, a slabi trpe”, navodi Braml.