Tajna Tamam Šud: Neriješena zagonetka sa australijske plaže
Podijeli vijest
Pronalazak na plaži Somerton
Tamam Šud slučaj predstavlja jedan od najčudnijih kriminalnih misterija 20. vijeka koji i dan danas zbunjuje istražioce i javnost. Dana 1. decembra 1948. godine, na plaži Somerton u australijskom gradu Adelaide, pronađeno je tijelo nepoznatog muškarca. Muškarac je ležao naslonjen na zid, odjeven u kvalitetno odijelo i kaput, bez ikakvih identifikacionih dokumenata. U džepu je imao neiskorištenu kartu za voz do Henley Beacha i autobusku kartu.
Ono što je počelo kao rutinski slučaj neidentifikovanog leša, brzo se pretvorilo u kompleksnu zagonetku. Autopsija nije uspjela utvrditi tačan uzrok smrti, ali je isključila nasilnu smrt. Najčudniji detalj otkriven je kasnije – u tajnom džepu muških hlača pronađen je mali komad papira sa ispisane samo dvije riječi: “Tamam Šud”. Ove riječi, koje na perzijskom jeziku znače “završeno” ili “kraj”, poticale su iz posljednje stranice Omar Hajamove zbirke poezije “Rubajati”.
Knjiga poezije i tajanstvena žena
Nakon što su vlasti objavile fotografiju nepoznatog muškarca u novinama, javio se muškarac koji je tvrdio da je u svom neotključanom automobilu, parkiranom u predgrađu Glenelg, pronašao kopiju “Rubajata” bez posljednje stranice. Knjiga, izdanje iz 1941. godine, postala je ključni dokaz.
Na unutrašnjoj stranici korica neko je napisao niz izolovanih slova koja su izgledala kao šifra, te telefonski broj jedne mlade žene. Ta žena, poznata pod imenom Jestyn, izjavila je da nikada nije vidjela nepoznatog muškarca. Ipak, kasnije je priznala da je bila vlasnica kopije “Rubajata”, ali je tvrdila da ju je poklonila drugom muškarcu godinama prije. Ova knjiga je postala izvor dodatnih misterija zbog šifre koja nikada nije u potpunosti dešifrovana.
Neidentifikovani detalji
Neidentifikovani muškarac, koji je postao poznat kao “Somertonski čovjek”, bio je visok oko 180 cm, u dobi između 40 i 45 godina. Bio je izuzetno dobro građen, sa posebno razvijenim listovima nogu, što je upućivalo na mogućnost da je bio profesionalni plesač ili sportista. Njegovi zubi su bili u izuzetno dobrom stanju, sa neobičnim karakteristikama koje su mogle pomoći u identifikaciji.
Forenzičari su primijetili da su sve oznake sa njegove odjeće bile uklonjene, što je ukazivalo na namjerno prikrivanje identiteta. Tokom autopsije, utvrđeno je da mu je slezena bila tri puta veća od normalne. Iako je sumnja na trovanje postojala, nikada nije pronađen nikakav otrov u njegovom tijelu. Čak je i danas, sa modernom tehnologijom, uzrok smrti ostao nepoznat.
Neriješena šifra i moderna istraga
Šifra pronađena u knjizi sastoji se od nekoliko redova slova napisanih olovkom na unutrašnjoj strani korica. Iako su najbolji kriptografi toga vremena, uključujući i australijsku obavještajnu službu ASIO, pokušali dešifrovati poruku, nikada nije pronađeno zadovoljavajuće rješenje. Šifra je ostala jedna od najpoznatijih neriješenih šifri u historiji kriminalistike.
Godine 2021, profesor Derek Abbott sa Univerziteta u Adelaideu, koji godinama radi na slučaju, izborio se za ekshumaciju tijela koja je izvršena u maju te godine. Korištenjem DNK analize iz pramenova kose, tim predvođen Abbottom je 2022. godine objavio da su došli do potencijalnog identiteta muškarca kao Carl Webb. Iako ova identifikacija još uvijek čeka zvaničnu potvrdu policije Južne Australije, ona je ponudila najkonkretniji trag u više od sedamdeset sedmica trajanja misterije.
Trajna zagonetka
Tamam Šud slučaj predstavlja savršenu kriminalističku zagonetku koja kombinira elemente poezije, kriptografije i nerasvijetljene smrti. Iako je prošlo više od sedam decenija od otkrića tijela, slučaj i dalje privlači pažnju novih generacija istraživača.
Činjenica da su svi pokušaji identifikacije propali, da šifra ostaje nerazriješena, a uzrok smrti nepoznat, čini ovaj slučaj posebno intrigantnim. Svaka nova tehnološka dostignuća donosi nadu da će se konačno otkriti puna istina o identitetu Somertonskog čovjeka i razlogu njegove misteriozne smrti. Dok to ne dođe, slučaj će ostati kao trajno upozorenje koliko kompleksne i neuhvatljive mogu biti neke ljudske sudbine.
