Milioni bez struje u Španiji i Portugalu dok traje obnova mreže

Veliki prekid u snabdijevanju električnom energijom pogodio je u ponedjeljak Španiju i Portugal, ostavljajući milione ljudi potencijalno bez struje dok nacionalni operateri rade na postepenoj obnovi napajanja. Prekid je zahvatio i Andoru te dijelove Francuske. Uzrok još nije utvrđen, a pojavile su se oprečne informacije o mogućnosti da se radi o sajber napadu.

Španski nacionalni operater, Red Eléctrica, saopštio je da se napajanje postepeno vraća i da je struja ponovo dostupna u sjevernoj Španiji. Iz kompanije nisu precizirali koliko će vremena biti potrebno za potpunu obnovu mreže, ali su upozorili da će proces potrajati, navodeći da je oko polovina nacionalne mreže trenutno ponovo pod naponom. Struja se postepeno vraća u regijama Katalonija, Aragon, Baskija, Galicija, Asturija, Navara, Kastilja i Leon, Ekstremadura i Andaluzija.

Kompanija se oslanja na konekcije s Francuskom (preko Katalonije) i Marokom (preko Andaluzije) kako bi obnovila napajanje u krajnjim južnim i sjevernim dijelovima zemlje. Francuski operater RTE potvrdio je da pomaže španskoj mreži, a ukrajinski ministar energetike German Galušenko također je ponudio “znanje i iskustvo” Kijeva.

Situacija u Portugalu i potraga za uzrokom

I u Portugalu je struja obnovljena u nekim područjima, a nacionalna elektroenergetska kompanija REN saopštila je da je proizvodnja električne energije obnovljena u dvije elektrane. Očekuje se da će kompanija održati konferenciju za novinare s više detalja. Iz kompanije su istakli kompleksnost obnove sistema:

Operacije obnove distribucije energije širom zemlje su posebno složene, jer se započinju u situaciji potpunog odsustva [struje] i koristeći samo nacionalne proizvodne resurse, za razliku od onoga što se dešava u Španiji, gdje operacija povratka u normalu računa na doprinose iz francuskog i marokanskog elektroenergetskog sistema,

saopštila je kompanija, dodajući da će napajanje ključnih službi biti obnovljeno kasnije tokom ponedjeljka.

Uzrok prekida koji je zahvatio cijelo Iberijsko poluostrvo ostaje nejasan. Španski nacionalni centar za kibernetičku sigurnost (CCN) saopštio je da je prikupio dokaze koji ukazuju da bi prekid mogao biti rezultat sajber napada. Mogućnost sajber napada potvrdio je i Juanma Moreno, predsjednik regionalne vlade Andaluzije, savjetujući građanima oprez.

Međutim, ovu hipotezu odbacili su portugalski i EU zvaničnici.

Još uvijek nemamo konačne informacije o uzroku,

rekao je španski premijer Pedro Sánchez na konferenciji za novinare u ponedjeljak navečer.

Ne isključujemo nijedan scenario. Moramo se sada fokusirati na najvažnije: vratiti struju u sva domaćinstva.

Portugalski premijer Luís Montenegro rekao je novinarima da

nema indikacija

da je kriv sajber napad, te da, iako tačan uzrok ostaje nepoznat, jasno je da problem

nije nastao u Portugalu.

Montenegro je izrazio očekivanje da će potpuna usluga biti obnovljena širom Portugala “u narednim satima”. Predsjednik Evropskog vijeća António Costa, koji je Portugalac, također je rekao da nije vidio dokaze da je sajber napad odgovoran za prekid. Costa je u kontaktu s Montenegrom i Sánchezom, a nacionalni operateri u obje zemlje rade na utvrđivanju uzroka i obnovi napajanja.

Evropska komisija je saopštila da je “u kontaktu” s vlastima u Španiji i Portugalu kako bi “razumjela osnovni uzrok” prekida, te da postoje EU protokoli za obnovu sistema.

Nakon masovnog prekida, spremni smo podržati Španiju i Portugal u ponovnom uspostavljanju njihovih sistema,

naveo je evropski komesar za energetiku Dan Jørgensen u objavi na mreži X.