Meta u novom skandalu: Prikupljanje donacija za izraelsku vojsku preko Facebook oglasa

Meta je na svojim platformama dozvolila oglase putem kojih je prikupljeno oko 2,05 miliona eura za Izraelske obrambene snage (IDF), navodi nova analiza globalne zagovaračke grupe Ekō. Prema njihovim podacima, oglasi su zaobišli evropska pravila o oglašavanju i prikupljanju donacija.

Ekō je identifikovao najmanje 117 oglasa koje su između marta i juna 2025. plasirale dvije povezane organizacije za prikupljanje sredstava. Oglasi su ciljali korisnike u Ujedinjenom Kraljevstvu i Evropskoj uniji te su putem linkova prikupili oko 2,4 miliona dolara (2,05 miliona eura) za IDF. Euronews pokušava nezavisno potvrditi taj iznos.

Jedan od oglasa, američke humanitarne organizacije Vaad Hatzedaka, koristio je priču rabina kako bi pozvao na donacije za termalne dronove koji „otkrivaju i eliminiraju smrtonosne prijetnje iz Gaze“, omogućavajući izraelskim vojnicima da budu „korak ispred“. Na stranici su nudili donacije i za druge vojne uređaje poput generatora i podvodnih dronova.

U drugom oglasu, koji je prijavio Ekō, izraelski pjevač dijelio je objavu snajperista iz Džabalije u Gazi u kojoj traže stative za puške. Link je usmjeravao korisnike na Chesed Fund, američku organizaciju koja šalje pancirke, dronove i taktičke kacige izraelskim vojnicima.

Ekō tvrdi da su oglasi prijavljeni Meti, koja ih je uklonila, ali nije spriječila iste organizacije da pokreću nove kampanje za sličnu vojnu opremu. „Postoji jasan obrazac: Meta ne samo da ne blokira ove kampanje, nego ih zapravo omogućava“, navode iz Ekō-a.

Meta zabranjuje političke oglase u EU bez posebne autorizacije. Svi oglasi koji se tiču političkih vrijednosti, sigurnosti ili vanjske politike zahtijevaju prethodnu verifikaciju, uključujući provjeru identiteta i označavanje sponzora oglasa. Višestruka kršenja mogu dovesti do trajnih sankcija, ali detalji nisu precizno objašnjeni.

Evropska komisija prati Meta platforme prema Aktu o digitalnim uslugama (DSA), koji zahtijeva javne registre oglasa i procjenu rizika zloupotrebe. Meta ima oko 259 miliona korisnika u EU.

Istraživač Ekō-a Maen Hammad ističe da DSA zahtijeva brzo uklanjanje ilegalnog sadržaja, posebno ako oglasi krše zakone o humanitarnim organizacijama. „Prikupljanje sredstava za vojnu opremu, uključujući dronove korištene u Gazi, vjerovatno krši zakone nekoliko zemalja EU“, rekao je Hammad.

Ekō planira iznijeti nalaze Komisiji koja bi mogla pokrenuti istragu, tražiti dodatne informacije, intervjuisati zvaničnike Mete ili izvršiti inspekciju. Za kršenje DSA predviđene su kazne do šest posto globalnog prihoda kompanije.