Hiljade ljudi klanjalo dženazu žrtvama genocida u Srebrenici

Hiljade ljudi okupilo se danas na kolektivnoj dženazi u Potočarima, gdje je konačan smiraj u dolini bijelih nišana pronašlo još sedam žrtava genocida u Srebrenici, počinjenog u julu 1995. godine.

Na 30. godišnjicu genocida, veliki broj delegacija iz Bosne i Hercegovine, regije i svijeta, zajedno s građanima i Srebreničanima, odao je posljednju počast žrtvama i izrazio poštovanje prema njihovim porodicama. Nakon održane komemoracije u Fabrici akumulatora, brojni zvaničnici položili su cvijeće pored Memorijalnog kamena. Potom je u Memorijalnom centru Potočari počeo vjerski dio programa učenjem Jasina i ilahije Šehidi, te Srebreničkim infernom u izvedbi Hora “Djeca Srebrenice“.

Bolni oproštaj i potresne scene

Jecaji i bolni uzdasi prekidali su tišinu tokom cijelog dana u Srebrenici. Uslijedila je hutba reisul-uleme Huseina ef. Kavazovića, koji je predvodio i dženazu koju je klanjalo na hiljade ljudi. Nakon toga je obavljen i ukop posmrtnih ostataka sedam žrtava genocida u Srebrenici.

Među danas ukopanima su dvojica mladića, Avdić Senajid i Mujić Hariz, obojica rođeni 1976. godine, koji su imali svega 19 godina kada su ubijeni. Otrgnuti su iz ruku svojih najmilijih, a njihovi snovi, mladost i životi prekinuti. Njihovi posmrtni ostaci pronađeni su u masovnim grobnicama, premještanim da bi se sakrili tragovi zločina. Nakon bolnog traganja, danas će konačno pronaći smiraj i biti ukopani s imenom, dostojanstvom i molitvom.

Uz njih, u mezarju je ukopana Bektić Fata (1928), najstarija žrtva genocida koja će ove godine smiraj naći u Potočarima, zatim Omerović Hasib (1961), Alić Sejdalija (1961), Gabeljić Rifet (1964) i Mujčić Amir (1964).

Kada je došlo vrijeme da se tabuti s posmrtnim ostacima žrtava spuste u mezarja, bol i tuga najmilijih slamala je srca svih prisutnih. Ove godine, kao i prethodnih, u tabutima su bili nepotpuni posmrtni ostaci. Tako ima porodica koje su danas ukopale samo jednu kost svojih najmilijih, ali kako kažu, i to im je dovoljno da imaju kome otići na mezar i proučiti Fatihu.

Potraga za nestalima i prikrivanje zločina

Prema podacima Instituta za nestale osobe BiH, žrtve genocida pronađene su u 87 masovnih i blizu 1.000 zajedničkih i pojedinačnih grobnica. Ukupno su 44 primarne grobnice, od kojih je 30-ak otkopano po nalogu Haškog tribunala. Tijela su potom premještana u 39 sekundarnih lokacija kako bi se prikrili tragovi zločina, a identificirane su i tri površinske masovne grobnice, te jedna jama.

Glasnogovornica Instituta Emza Fazlić kaže da se još traga za 7.581 osobom, a od toga se oko 1.000 žrtava vodi kao nestalo u vezi sa Srebrenicom. U Memorijalnom centru Potočari do sada je ukopano 6.765 žrtava, dok su još 250 ukopane u mjesnim mezarjima prema željama porodica. Ove godine bit će ukopano još šest žrtava, čiji su posmrtni ostaci pronađeni u ranije otkrivenim grobnicama na lokalitetima Liplje, Baljkovica, Suljići i Kameničko brdo.

Prema presudama međunarodnih i domaćih sudova, više od 7.000 Bošnjaka zatvoreno je i ubijeno u genocidu u Srebrenici. Prvi veliki masakr desio se u Kravici, nakon čega su uslijedila ubistva u Roćeviću, Kozluku, Pilici i Branjevu.

Nakon pogubljenja, pripadnici Zvorničke brigade Vojske Republike Srpske (VRS) su, prema presudama Haškog tribunala, učestvovali u operaciji premještanja tijela – organizovanom pokušaju prikrivanja genocida koji je trajao od augusta do novembra 1995. godine. Danas, više od dvije decenije kasnije, mnoge od tih masovnih grobnica još su neobilježene, dok njihove priče – kao i sudbine onih koji čekaju da pronađu kosti svojih najmilijih – ostaju tihe i zaboravljene.