Dan grada Sarajeva obilježava se 6. aprila

Sarajevo danas obilježava Dan grada, datum koji nosi višestruku simboliku i podsjeća na herojsku borbu njegovih građana kroz različita historijska razdoblja. Na današnji dan 1945. godine, Sarajevo je oslobođeno od nacističke okupacije, dok se tačno 49 godina kasnije, 1994. godine, ponovo našlo u borbi za vlastiti opstanak.

Osnivačem Sarajeva smatra se Isa-beg Ishaković, dok su sam grad gradili starosjedioci na važnom rimskom raskršću. Kroz više od pet stoljeća, Sarajevo je zadržalo status raskrsnice kultura i religija, što je doprinijelo njegovoj jedinstvenosti, ali i izloženosti brojnim historijskim nedaćama. Jedan od najtežih trenutaka desio se krajem 17. vijeka, kada je grad opljačkao i spalio Eugen Savojski, ostavivši ga gotovo sravnjenog sa zemljom.

Dolaskom Austro-Ugara 1878. godine, Sarajevo je doživjelo veliki preobražaj. Uz industrijalizaciju i evropski uticaj, grad je postao prvi u Evropi sa tramvajem, a izgrađene su i škole, kulturne institucije i Zemaljski muzej.

Iako tokom Prvog svjetskog rata nije pretrpjelo veća razaranja, period između dva svjetska rata bio je obilježen stagnacijom. Arhitektonski, grad se nije mijenjao, industrija je nazadovala, a društveno nezadovoljstvo je raslo.

Sudbina Sarajeva se ponovo mijenja 6. aprila 1941. godine kada počinje nacistička okupacija. Jugoslovenska vojska kapitulirala je samo deset dana kasnije, a Sarajevo se našlo unutar granica NDH, faktički pod njemačkom kontrolom. Oslobađanje grada započelo je 28. marta 1945. godine, a u akcijama su učestvovale brojne jedinice Jugoslovenske armije. Nakon žestokih borbi, 6. aprila grad je konačno oslobođen. Do 10. aprila oslobođeni su i Visoko, Kakanj i Busovača.

U antifašističkoj borbi život je izgubilo 10.961 građana Sarajeva. Među njima je bilo 7.092 Jevreja, 1.427 Srba, 412 Bošnjaka-muslimana, 106 Hrvata, kao i pripadnici drugih naroda.

Šestog aprila 1992. godine, Evropska zajednica priznala je nezavisnost Bosne i Hercegovine. Na isti dan, počelo je granatiranje starog dijela Sarajeva, označivši početak najduže opsade jednog grada u modernoj historiji. Tokom opsade, do 31. jula 1995. godine, ubijeno je 11.541 civila, uključujući 1.598 djece. Grad je pretrpio ogromna materijalna razaranja, a gubitak kulturne i privredne baštine je neprocjenjiv.

Dan grada Sarajeva, 6. april, ostaje trajni podsjetnik na istrajnost, žrtvu i jedinstvo njegovih stanovnika kroz historiju.