Plavi voz: Od luksuznog simbola Jugoslavije do muzejske atrakcije

Plavi voz, koji je bio omiljeno prevozno sredstvo Josipa Broza Tita i njegovih visokih gostiju, danas je jedna od najprepoznatljivijih muzejsko-turističkih atrakcija. Ovaj voz, izgrađen 1959. godine u Smederevskoj Palanci i Mariboru, i dalje odiše autentičnim luksuzom i stilom koji ga je izdvajao među vozovima svog vremena.

Simbol luksuza

Plavi voz, nazvan po svojoj prepoznatljivoj plavoj boji koja ga je razlikovala od zelenih kompozicija tadašnje Jugoslovenske državne željeznice, sastoji se od 21 vagona i primao je 150 putnika. Unutrašnjost je izrađena od dragocjenih materijala poput mahagonija, kruške i oraha, dok intarzije krase hodnike i salone.

Voz je bio više od prevoznog sredstva – nudio je salone za sastanke, svečane trpezarije, restorane, VIP prostorije, pa čak i vagon za prevoz automobila. Uz to, putnicima je omogućavao da uživaju u muzici, obrocima ili odmaraju tokom noćnih vožnji.

Historijski značaj

Plavi voz je tokom svog radnog vijeka prešao više od 600.000 kilometara, prevozeći više od 60 visokih zvaničnika iz cijelog svijeta. Zidovi njegovog restoran-vagona svjedoče o gostima poput britanske kraljice Elizabete Druge, sovjetskog lidera Leonida Brežnjeva, indijskog premijera Džavaharlala Nehrua i drugih.

Poseban trenutak u historiji voza bio je puštanje u rad pruge Beograd-Bar 1976. godine, kada je Plavi voz bio dio delegacije koju su činili Tito, Jovanka, Draža Marković i Vidoje Žarković.

Sjećanja na Jovanku i Titove goste

Prema riječima Milana Budimira, sadašnjeg kustosa voza, Jovanka Broz imala je ključnu ulogu u održavanju visokih standarda voza. Vodila je računa o svakom detalju – od pripreme hrane do inventara poput posteljine i posuđa.

“Iako su mnoga moja kolege iz tog vremena preminule, njihove priče o Plavom vozu i dalje žive,” ističe Budimir, dodajući da je voz, pored luksuza, bio i simbol diplomatskog prestiža tadašnje Jugoslavije.

Plavi voz danas

Danas Plavi voz služi kao podsjetnik na jedno posebno doba u historiji Jugoslavije. Sačuvan u svom originalnom obliku, on nije samo muzej na šinama već i svjedok političkih i kulturnih događaja koje je obilježio tokom svog postojanja. Za sve posjetioce predstavlja jedinstvenu priliku da dožive atmosferu prošlih vremena i otkriju priče koje je ovaj legendarni voz nosio kroz decenije.