iPhone 16e: Telefon za nadogradnju?

Za razliku od automobila čiji se vijek uz održavanje može produžiti, telefoni neminovno zahtijevaju nadogradnju u nekom trenutku. Korisnici starijih modela poput iPhonea 11, 12, SE ili 13 često osjećaju potrebu za svježom baterijom, bržim procesorom i novim funkcijama koje donose novije generacije.

Appleov novi iPhone 16e pozicioniran je kao nasljednik “budžet” modela iPhone SE treće generacije, koji je povučen iz prodaje. 16e je nesumnjivo najsposobniji Appleov početni model do sada, s većim ekranom, više prostora za pohranu i bržim procesorom.

Međutim, dolazi s primjetno višom cijenom: iPhone 16e starta od 599 dolara, značajno više od početnih 429 dolara za iPhone SE. Iako nudi više za uloženi novac, ova cijena dovodi u pitanje definiciju “budžet telefona”. Također, postavlja se pitanje da li korisnici koji mogu izdvojiti taj iznos trebaju razmotriti dodavanje novca za standardni iPhone 16 (trenutno 799 dolara).

Ova recenzija analizira da li je iPhone 16e dobar izbor za nadogradnju sa starijeg modela, koristeći SE i iPhone 13 kao primjere za poređenje, ali uzimajući u obzir i druge starije uređaje.

Kratki sažetak:

• Presuda: Riječ je o veoma dobrom telefonu, ali predstavlja razočarenje za one koji su cijenili manje dimenzije i nižu cijenu prethodnih SE modela.

• Prednosti: Znatno moćniji od prethodnog Appleovog budžet iPhonea, duplo više memorije od osnovnog SE modela, bolja baterija čak i od skupljeg iPhonea 16, kvalitetan OLED ekran.

• Mane: Cijena koja nije u skladu s “budžet” kategorijom, nedostatak MagSafe tehnologije, jedna stražnja kamera koja ograničava fotografske mogućnosti, Action Button limitiran na jednu funkciju.

Ključne razlike i noviteti (u odnosu na SE i starije modele)

Treća generacija iPhone SE modela privlačila je korisnike koji su željeli manji, pristupačniji iPhone sa fizičkim Home dugmetom. iPhone 16e odstupa od te formule: manje je pristupačan, veći je (6.1-inčni OLED ekran naspram 4.7-inčnog LCD-a kod SE) i nema Home dugme.

Dizajn i ekran

16e je nešto veći i teži od SE, što može biti mana za korisnike koji preferiraju kompaktnije uređaje. Gubitak Home dugmeta označava prelazak sa Touch ID senzora otiska prsta na Face ID sistem prepoznavanja lica, koji se generalno smatra brzim i intuitivnim nakon početnog podešavanja.

Action Button

Novost je Action Button (Akcijsko dugme) koje zamjenjuje klasični prekidač za isključivanje zvuka. Podrazumijevano obavlja istu funkciju, ali se može programirati za jednu od desetak drugih akcija (kamera, lampa, snimač glasa…). Ograničenje na samo jednu programabilnu funkciju, bez mogućnosti dodjele dodatnih akcija dvostrukom ili dužem pritisku, može se smatrati propuštenom prilikom.

Baterija i C1 čip

Nova baterija donosi značajno poboljšanje autonomije, pri čemu 16e nadmašuje ne samo SE, već i standardni iPhone 16. To je zasluga Appleovog novog C1 ćelijskog čipa, optimizovanog za energetsku efikasnost. Deklarisano trajanje video reprodukcije za 16e je do 26 sati, u poređenju sa 15 sati za SE 3 i 22 sata za iPhone 16. Ovo trajanje baterije je potencijalno ključna prednost modela 16e u odnosu na standardni 16, mada se očekuje da će i budući iPhone modeli koristiti slične efikasne čipove.

USB-C i (nedostatak) MagSafe

Prelazak na USB-C priključak, umjesto Appleovog Lightning porta, sada je standardan za cijelu iPhone liniju, što zahtijeva nabavku novih kablova za punjenje. Iako 16e podržava standardno bežično punjenje, nedostatak MagSafe tehnologije znači manje precizno postavljanje na punjač i nemogućnost korištenja MagSafe dodataka (novčanici, eksterne baterije). Ovaj nedostatak se može djelimično nadomjestiti korištenjem MagSafe kompatibilnih maski, ali brzina bežičnog punjenja ostaje ograničena na stariji, sporiji 7.5W Qi standard, za razliku od bržeg Qi2 standarda koji podržavaju drugi iPhone 16 modeli.

Performanse (A18 čip)

Pokretan Appleovim A18 čipom (neznatno manje moćnim od onog u standardnom iPhoneu 16), model 16e nudi značajan skok u performansama u odnosu na iPhone SE (i iPhone 13). Iako su poboljšanja performansi vidljiva u benchmark testovima, u svakodnevnoj upotrebi starijih, ali i dalje brzih modela, razlika možda neće biti dramatična za prosječnog korisnika. Osnovna prednost novijeg čipa leži u podršci za napredne funkcije, kao što je Apple Intelligence.

Kamera

Slično kao SE, i iPhone 16e ima samo jednu kameru na poleđini. Glavno unapređenje je senzor od 48 megapiksela (naspram 12MP kod SE), što omogućava kvalitetniji 2x digitalni zum (rezultirajuća slika je 12MP). Širi otvor blende (f/1.6 vs f/1.8) poboljšava performanse u uslovima slabijeg osvjetljenja. Video snimanje je unaprijeđeno podrškom za prostorni zvuk (Spatial Audio) i funkcijom smanjenja buke vjetra. Iako su ovo korisna poboljšanja, radi se o evolutivnom koraku. Korisnicima kojima je fotografija prioritet, modeli sa dvostrukim ili trostrukim sistemom kamera (poput standardnog iPhone 16) nude znatno više fleksibilnosti i mogućnosti.

iPhone 16e ima samo jednu stražnju kameru – dobru, ali to će ograničiti neke stvari koje možete učiniti, fotografski gledano.

Apple Intelligence

Appleov AI paket, nazvan Apple Intelligence, donosi niz alata za pomoć pri pisanju (lektorisanje, prepravljanje, sažimanje, pametni odgovori), obradi fotografija, pretrazi albuma prirodnim jezikom, transkripciji zvuka i generisanju prilagođenih emodžija (Genmoji). Obećana je i pametnija Siri, koja bolje razumije kontekst i ispravke, te nudi opciju kucanja upita i integraciju sa ChatGPT-om. Visual Intelligence omogućava vizuelnu pretragu putem kamere, identifikaciju objekata, prevođenje i skeniranje teksta. Pristup ovoj funkciji nije direktno iz aplikacije Kamera, što može biti zbunjujuće.

Trenutni utisak o Apple Intelligence (proljeće 2025.): sistem je u ranoj fazi razvoja (“verzija 1.0”). Neke obećane funkcije kasne ili ne rade ispravno (npr. Genmoji u Meta aplikacijama). AI pretraga fotografija i neki automatski odgovori nisu uvijek pouzdani, a Siri, iako poboljšana, i dalje može imati poteškoća s određenim zadacima. Ipak, funkcije poput uklanjanja objekata sa fotografija i transkripcije u bilješkama pokazuju potencijal. AI je budućnost iPhonea, ali trenutna implementacija zahtijeva realna očekivanja.

Iskustvo prelaska sa starijeg modela

Proces migracije podataka sa starijeg iPhonea je uglavnom pojednostavljen, posebno uz korištenje iCloud sigurnosne kopije. Međutim, korisnici mogu naići na potencijalne poteškoće:

• Problemi tokom ažuriranja softvera pri početnom podešavanju.

• Komplikacije s prenosom telefonskog broja (ovisno o operateru i vrsti SIM kartice).

• Potreba za ponovnim prijavljivanjem u mnoge aplikacije i servise.

• Nužnost ponovnog uparivanja Bluetooth uređaja koji nisu Appleovi.

• Potencijalno dugo vrijeme vraćanja podataka iz iClouda.

• Moguće greške pri sinhronizaciji poruka ili email naloga.

• Povremene vizuelne greške (npr. nestajanje profilnih slika) koje se obično rješavaju restartovanjem uređaja.

Ovi problemi nisu specifični za 16e i njihova pojava može zavisiti od starosti prethodnog uređaja, količine podataka i drugih faktora. Preporučljivo je pripremiti se za proces migracije i po potrebi potražiti podršku.

Zaključak i preporuka: Da li kupiti iPhone 16e?

Za korisnike sa starijim iPhone modelima koji traže najpristupačniju opciju unutar trenutne generacije, iPhone 16e predstavlja valjano razmatranje. Nudi jasna poboljšanja u odnosu na prethodni budžet model (SE) u skoro svim aspektima, ali uz kompromis većih dimenzija i više cijene. Prednosti uključuju veći ekran, brži procesor, više memorije, nove AI funkcije i izvanredno trajanje baterije, čak bolje nego kod skupljeg iPhonea 16.

Alternativa bi mogao biti prošlogodišnji iPhone 15 (trenutno 699$), koji nudi dvostruku kameru, ali ima nešto sporiji procesor i nedostaje mu podrška za Apple Intelligence.

Ključno pitanje ostaje odnos cijene i vrijednosti u poređenju sa standardnim iPhone 16. Ukoliko se razlika u cijeni smanji (npr. nakon septembarskog predstavljanja novih modela, kada stariji modeli obično pojeftine), standardni iPhone 16 bi mogao postati privlačnija opcija za samo stotinjak dolara više.

Trenutno, sa cijenom od 599 dolara, iPhone 16e teško može opravdati epitet “budžet” telefona. To je i dalje veoma dobar i sposoban uređaj, ali ne predstavlja izrazito povoljnu kupovinu kakva je nekada bio iPhone SE.